Nikola Spasić je bio uspešan kožarski trgovac, veliki radnik skromnih životnih prohteva. Svu svoju imovinu zaveštao je svome narodu – da se od njenih prihoda podignu bolnice i unapređuje narodna privreda. Spasić je svoj testament načinio 1912. godine, umro je četiri godine kasnije, a decembra 1922. kralj Aleksandar je ukazom odobrio osnivanje zadužbine.
Nekoliko najvećih i najznačajnijih zgrada u Knez-Mihailovoj ulici povezano je sa njegovim imenom. Među njima je najpoznatija ona koja tvori prolaz poznat kao Spasićev pasaž. Pasaž se proteže između Knez-Mihailove 19 i Obilićevog venca 17. Kuću Marka Lazarevića u Knez-Mihailovoj 19 kupio je Spasić kao jednospratno zdanje čije je dvorište izlazilo na Obilićev venac. Građena je oko 1875. godine po projektu Aleksandra Bugarskog. Projekat dogradnje uradio je Nikola Nestorović oko 1910. godine, a 1913. je na ovom kompleksu podignuto novo zdanje koje je imalo parter i dva sprata, izlazilo na Obilićev venac i sa delom prema
Knez-Mihailovoj bilo povezano bočnim krilima. Pasaž je imao kapije i bio pokriven staklenom kupolom. U rekonstrukciji pasaža devedesetih godina proteklog veka dograđena su bočna krila zgrade, a za poslovni prostor koji je dobijen ispod poda pasaža prokopano je i postavljeno stepenište na sredini.
Nikola Spasić je još za života, godine 1915, videći kako su stradali srpski vojnici u ratu, osnovao zadužbinu – Dom Srpskog invalidskog fonda „Sveti Đorđe”. Taj dom bila je zgrada na uglu Knez-Mihailove 37 i Ulice Vuka Karadžića. Ovo je bila kuća Jovana Panđele koja je po projektima Aleksandra Bugarskog bila podignuta oko 1872. godine sa bogato dekorisanom fasadom. Spasić je Panđelinu kuću kupio 1901. godine. Tada joj je dozidan jedan sprat. Zgrada je 1926. godine rekonstruisana po projektu arhitekte Đure Bajalovića, a 1950. godine dozidana su joj još dva sprata.
Kao i većina velikih srpskih zadužbinara i Spasić je potekao iz siromašne porodice. Rodio se 1838. godine u Beogradu u koji je njegov deda pristigao početkom 19. veka bežeći od Turaka sa juga Srbije. Taj jug Srbije Spasić je veoma voleo i rodnom kraju svojih predaka posvetio je kasnije veliki deo svoje imovine. Težak život, ispunjen nemaštinom pratio je, kako njegovog dedu, tako i njegovog oca, abadžiju. Nikola je učio dva zanata – mumdžijski i lecederski. Najpre je radio u bakalskoj radnji svog strica, a potom u kožarskoj radnji poznatog trgovca Radovana Barlovca. Posle toga se vratio u očevu radnju i počeo da štedi kako bi otvorio svoju. Prvim zarađenim novcem je 1865. godine u Vasinoj ulici otvorio svoju kožarsku radnju, ali je od početka sanjao o Knez-Mihailovoj. San mu se ostvario kada je 1889. godine kupio prvu kuću u broju 33. Kuću je projektovao Konstantin Jovanović i nju mnogi smatraju najboljim ostvarenjem ovog arhitekte u stambenoj arhitekturi Beograda. Zgrada ima prizemlje, dva sprata i specifičan dekorativni krov kojim dominiraju tri kubeta kvadratne osnove, bogato dekorisana.
Za Spasića se pričalo da je godinama gledao i priželjkivao imanje Društva „Sloga” koje se nalazilo u Knez-Mihailovoj 47, preko puta njegove radnje. Želja mu se ostvarila pred Balkanski rat 1912. godine. Imanje je nekada pripadalo knezu Aleksandru Karađorđeviću. U zgradi koja je postojala na njemu nalazila se „Beogradska kasina” u kojoj su se na zabavama okupljali otmeni Beograđani. Upravni odbor Spasićeve zadužbine je staru zgradu srušio i podignuto je novo velelepno zdanje koje je izlazi na četiri ulice, sa prizemljem u kojem se nalazilo 14 dućana i četiri sprata sa 38 stanova.
Svu svoju imovinu Nikola Spasić zaveštao je srpskom narodu. Ženio se tri puta, ali nije imao decu. Ostavljajući svoju imovinu narodu Spasić je u testamentu naznačio i sledeće: „Izvršioci moga testamenta, kojićedu biti ujedno i članovi zadužbine, upravljaćedu ovom mojom zadužbinom samostalno i nezavisno od svih zemaljskih vlasti i oni će po svojoj savesti i uviđavnosti a prema duhu vremena i potrebama određivati koliko će se i kada na koju granu zemaljske privrede trošiti iz prihoda”. Prvi predsednik Upravnog odbora Zadužbine Nikole Spasića bio je Tihomir Marković, tadašnji guverner Narodne banke. Testamentom je takođe bilo određeno da se imovina Zadužbine ne može otuđivati, već se ciljevi Zadužbine moraju ostvarivati od prihoda koje ta imovina donosi.
Između 1935. i 1939. godine sagrađeni su svi objekti koje je Spasić testamentom odredio. Najpre je na opštinskom zemljištu sagrađena gradske bolnica i predata na korišćenje gradu Beogradu. Ta zgrada je danas deo Kliničko-bolničkog centra „Zvezdara”. Beogradska gradska bolnica je završena 1935. godine, a iste godine je sagrađena i bolnica u Kumanovu. Zatim je sagrađen Dom za iznemogla stara lica u Knjaževcu i đački internat u Beogradu. Krajem 1938. završena je bolnica u Krupnju, a godinu dana kasnije izgrađen je Spasićev izložbeni paviljon na starom beogradskom sajmištu. To je bio samo deo ostvarenih zadužbinskih ciljeva.
Zadužbini Nikole Spasića su 1960. godine nacionalizacijom oduzete zgrade u Knez-Mihailovoj i na Obilićevom vencu, a iz nacionalizacije je izuzet bio samo deo jednog velikog stana u Knez-Mihailovoj 47 od 68 kvadrata koji je ostavljen Upravnom odboru Zadužbine. Prihod od izdavanja tog prostora bio je jedini i njime je praktično održavan rad zadužbine davanjem skromnih nagrada za poljoprivredne proizvođače i studente Medicinskog i Poljoprivrednog fakulteta. To je jedina zadužbina u nas koja nikada nije prekidala rad od osnivanja. Položaj zadužbine se u izvesnoj meri promenio proteklih godina, ali njeno oživljavanje, kao i aktuelizovanje njenih ciljeva tek predstoje.